Spurt & svarað um endurvinnsluátak sprittkerta

Frábærar undirtektir undirtektir voru við tilraunaátaki um söfnun áls í sprittkertum, sem stóð yfir í desember og janúar. Yfirskrift átaksins var „Gefum jólaljósum lengra líf“. Tilgangurinn með átakinu var að efla vitund þjóðarinnar um mikilvægi þess að flokka og endurvinna það ál sem fellur til hjá heimilum og fyrirtækjum.

Ákveðið hefur verið að halda áfram söfnun áls í sprittkertum og gera þetta að varanlegum kosti í flokkun og endurvinnslu hér á landi. Að átakinu standa Endurvinnslan, Fura, Gámaþjónustan, Grænir skátar, Íslenska gámafélagið, Málmsteypan Hella, Plastiðjan Bjarg, Samtök iðnaðarins, Samál og Sorpa.  

Hér er ýmsum spurningum svarað um endurvinnsluátak sprittkerta, en almenningi gefst kostur á að skila sprittkertum inn til hátt í 90 endurvinnslu- og móttökustöðva um allt land og einnig í endurvinnslutunnuna frá Gámaþjónustunni, græna tunnu Íslenska gámafélagsins og söfnunargáma Grænna skáta fyrir dósir á höfuðborgarsvæðinu. 

Um hvað snýst átakið?

Stofnað var til endurvinnsluátaks meðal almennings á álinu í sprittkertum og stóð það yfir í desember og janúar. Þar sem undirtektir voru góðar var ákveðið að halda áfram söfnun þess áfram og gera það að varanlegum kosti í flokkun og endurvinnslu hér á landi.

Að átakinu standa Sorpa, Endurvinnslan, Gámaþjónustan, Grænir skátar, Íslenska gámafélagið, Fura, Málmsteypan Hella og Plastiðjan Bjarg ásamt Samáli og Samtökum iðnaðarins.

Almenningi gefst kostur á að skila álbikurunum í sprittkertunum á um 90 endurvinnslu- og móttökustöðvar. Einnig má setja álbikarana í endurvinnslutunnuna frá Gámaþjónustunni og græna tunnu Íslenska gámafélagsins. Þá býðst fólki að setja álið í sprittkertunum í um 120 söfnunargáma Grænna skáta fyrir dósir á höfuðborgarsvæðinu. 

Hverjir standa að átakinu?

Að átakinu standa Endurvinnslan, Fura, Gámaþjónustan, Grænir skátar, Íslenska gámafélagið, Málmsteypan Hella, Plastiðjan Bjarg, Samál – samtök álframleiðenda, Samtök iðnaðarins og Sorpa.

Hver er tilgangur átaksins?

Tilgangurinn er að vekja fólk til vitundar um mikilvægi endurvinnslu áls og stuðla að almennri vakningu í flokkun og endurvinnslu alls þess sem til fellur á heimilum hér á landi.

Af hverju er mikilvægt að endurvinna ál?

Ál býr yfir þeim mikilvæga eiginleika að það má endurvinna aftur og aftur án þess það tapi upprunalegum gæðum. Við endurvinnslu áls sparast 95% af orkunni sem notuð var upphaflega við framleiðslu þess. Það skapar því mikil verðmæti að endurvinna ál og um leið dregur það úr sóun og losun gróðurhúsalofttegunda, en mesta losunin í álframleiðslu verður almennt í heiminum við orkuvinnsluna en ekki framleiðsluna sjálfa.

Skiptir máli að endurvinna ál úr sprittkertum?

Margt smátt gerir eitt stórt. Ál úr hverju sprittkerti vegur um 1 gramm. Um 200 sprittkerti nýtast í 100 metra af álpappír eða 20 drykkjardósir úr áli. Um þúsund sprittkerti duga í létt reiðhjól.

Hefur þetta verið gert áður?

Efnt hefur verið til sprittkertasöfnunar í nágrannalöndunum Noregi, Svíþjóð, Finnlandi og Írlandi með góðum árangri.

Að hverju þarf að huga að áður bikurunum er skilað inn?

Sprittkertabikararnir eru úr áli og einungis platan fyrir kveikinn er úr stáli. Gott er að losa þá stálplötu úr botninum áður en skilað er, en það er í lagi að láta plötuna fylgja bikarnum. Æskilegt er að vaxið úr sprittkertunum sé brennt að fullu eða fjarlægt úr
álbikarnum áður en honum er skilað. Það á að brotna úr ef álbikarinn er beyglaður eða brotið upp á hann. Ef vaxinu er skilað til endurvinnslu nýtist það til framleiðslu á útikertum hjá Plastiðjunni Bjargi – Iðjulundi á Akureyri. Einnig er vax endurunnið hjá Öldunni á Borgarnesi.

Hvers vegna er mikilvægt að losa stálplötuna úr álbikarnum?

Það er mikilvægt að losa stálplötuna (þarf ekki að taka hana frá) vegna þess að stál er skilið frá álinu í endurvinnsluferlinu með stórum segli. Ef stálplatan er ekki laus verður álbikarinn segulmagnaður sem getur haft í för með sér að hann er flokkaður með stálinu og verður ekki endurunninn sem ál. Þá hefur stál hærra bræðslumark en ál í endurvinnslu. Almennt er betra að efni sem fer til endurvinnslu sé í sem hreinustu formi.

Hvar er hægt að skila álbikurunum til endurvinnslu?

Hægt er að skila álbikurunum í endurvinnslu á allar endurvinnslustöðvar Sorpu, allar þjónustustöðvar Gámaþjónustunnar og Íslenska gámafélagsins og allar móttökustöðvar Endurvinnslunnar. Alls eru þetta um 90 endurvinnslu og móttökustöðvar um allt land. Einnig má setja álið í endurvinnslutunnuna á vegum Gámaþjónustunnar og græna tunnu Íslenska gámafélagsins. Þá býðst fólki að setja álið í söfnunargáma Grænna skáta fyrir dósir á höfuðborgarsvæðinu. 

Hvað verður gert við álið sem safnast í átakinu?

Álið sem safnast verður endurunnið.